Neggies: zet de boel maar uit!

Volgens Business Insider is bij vier energieleveranciers de vergoeding voor teruggeleverde stroom intussen lager dan dat de terugleverheffing – dwz. voor kilowatturen die onder de streep na saldering overblijven. Dat is nogal kras want het betekent dat deze leveranciers in feite de oorlog hebben verklaard aan ‘neggies’ ofwel figuren met zoveel zonnepanelen op het dak van het woonhuis/schuur/garage/aanbouw/balkon/platdak dat ze elk jaar kilowattuurtjes overhouden. “Dat past niet bij het verdienmodel van de energieleverancier”, wordt droogjes vermeld.

Fijn. Waar zijn we nu in hemelsnaam in beland? We moeten van het gas af, schreeuwt de overheid, maar als je van het gas af gaat (metd e nodige investeringen) krijg je een boete van de energieleverancier. Vervolgens brengt diezelfde energieleverancier jouw kilowattuurtjes vrolijk tegen woekerprijzen aan de man. Is dat geen omgekeerde wereld? Niet de fossiele gasboer die de bodem onder de energietransitie wegslaat, maar energieleveranciers. Wat zijn dat voor botte fossiele kapitalisten? Zo zou je afvragen of de minister voor Groene Groei er iets aan moet doen. Maar ja, daar zit op het pluche ene mevrouw Hermans, erkend supporter van het grootkapitaal en de fossiele industrie. Daar hoef je weinig van te verwachten. Dus: stoppen met zonnepanelen, zet de rekenmachine aan en de boel uit als het je allemaal teveel wordt. Neggie zijn is kennelijk een doodzonde.

bericht in Business Insider

Zonnig begin van de hondsdagen

Vandaag is het begin van de ‘hondsdagen’: de vier weken top-zomer met veel zon, warme nachten, BBQs, zomervakanties, zwembadbezoek, open ramen, muggen. Kortom de jaarlijkse airco-periode. Zelf doe ik het met een ventilator die voor wat aangename verkoeling zorgt. Meer is niet nodig.

De website energieopwek.nl liet zien dat vandaag rond 12:00 uur bij maximale zoninstraling en een luchttemperatuur van boven 30 graden een collectief vermogen van 17 GW aan zonnstroom stond in te voeden, genoeg om de provincie Limburg in haarn geheel van energie te voorzien. De stroomprijs is negatief

opwek: www.energieopwek.nl

dynamische stroomprijzen: jeroen.nl

Zonneboiler of zonnestroomboiler ?

Lang geleden, zo rond de eeuwwisseling, toen zonnepanelen nog verschrikkelijk duur waren, kon ik kiezen tussen méér zonnepanelen of een zonneboiler. Mede uit prijsoverwegingen koos ik voor de zonneboiler. Ik heb overigens nooit spijt gehad van die keuze. Vraag is: wat zou ik met de prijzen van vandaag de dag beslissen? En het antwoord is: méér zonnepanelen! Dag lieve Assepoester zonneboiler, in de plaats van jou donkere panelen die stroom produceren. Want: zonnepanelen zijn tegenwoordig spotgoedkoop, terugleveren is uit de gratie en Vattenfall heeft een commerciële oplossing bedacht: overdag, als de zon schijnt, sla je overtollige stroom op in de vorm van water dat in een groot boilervat wordt verwarmd. Goede redenen om dit te doen: a) de terugleververgoeding die energieleveranciers vragen en die het leven van de zonnepanelenbezitter zuur maken, b) de aanstaande afschaffing van de salderingsregel wat nog veel erger is voor het verdienmodel ‘zonnepanelen’, c) gasconsumptie reduceren.

Vattenfall is sinds kort begonnen met de voorverkoopcampagne voor iets dat in concept al lang bestaat: een boiler die ‘samenwerkt’ met de zonnepanelen. Het slimme zit hem hierin dat een algoritme kijkt of er zonnestroom wordt teruggeleverd aan het net. Zo nee, dan gebeurt er niets. Zo ja, dan wordt water in de boiler verwarmd en wel modulair, dus met precies evenveel vermogen als dat er anders zou worden teruggeleverd. Resultaat: heet water, geen teruglevering en nul stroom op de meter verbruikt. Heel slim, althans theoretisch en in de zomer. Het werkt prima, ook in herfst en winter, indien de heetwatervoorziening wordt aangevuld door een gasgestookte cv-ketel. De zonnestroomboiler levert dan heet water via de cv-ketel. Misschien is een zonnestroomboiler wel rendabel te maken met een hybride warmtepomp indien bij zo’n installatie de heetwatervoorziening via de cv ketel loopt.

Mijn eigen goede oude zonneboiler is ontmanteld en afgevoerd. In de plaats ervan zijn PVT panelen gekomen. Binnen staat een full-electric warmtepomp muisstil zijn werk te doen en we zijn gasloos. Op dit moment draait uiteraard alleen de heetwatervoorziening. Via de warmtepomp. Met een COP van 4, dus op het punt van heetwatervoorziening is mijn systeem de zonnestroomboiler van Vattenfall 400% de baas!.

Reken even mee: met 1½ maand ervaring: de warmtepomp verbruikt voor het aanmaken van heet water per week 6×1,5 kWh plus op donderdag rond het middaguur 4 kWh voor de Legionella run. Bij elkaar 13 kWh. Op pure zonnestroom. Mijn zonneboiler produceerde in de zomermaanden per week 11 kWh aan heet water. Het gasverbruik in juni-juli-augustus was (zowat) nul. Het apparaat verbruikte zelf 1 kWh stroom per week. Bij elkaar 12 kWh. Zou je zeggen: Floris, je gaat per week 1 kWh erop achteruit! Maar zo eenvoudig is dat niet. Mijn zonnepanelen leveren de hele dag stroom terwijl de zonneboiler staakte met water verwarmen zodra de inhoud van het voorraadvat op 85 graden kwam te staan. En perioden met stilstand kwamen vrijwel de hele zomer regelmatig voor omdat het voorraadvat slechts 90 liter bevatte (de nieuwe installatie heeft een ruimere capaciteit: 200 liter). En in vakantietijd stond de zonneboiler helemaal stil terwijl de zonnepanelen er lustig op los produceerden en heerlijk veel terugleverden.

Vattenfall: De zonnestroomboiler

Warmtenetten in bestaande bouw

Warmtenetten uitrollen is niet zo eenvoudig als het lijkt. Waren het in Amsterdam huurders die massaal in opstand kwamen tegen de plannen van hun woningcorporatie om Eneco een warmtenet aan te laten leggen naar hun flatjes, nu is het Vattenfall die zegt de handdoek in de ring te gooien. In een persbericht gaf de energieleverancier aan geen brood meer te zien in het aanleggen van nieuwe warmtenetten in bestaande wijken.

Is het bericht dat Vattenfall stopt een zegen of een vloek voor de energietransitie? Allebei, is mijn eerste gedachte. Een warmtenet, als het er eenmaal ligt en de woningen zijn erop afgestemd, en als de warmte uit hernieuwbare bronnen komt, kan goed uitkomen voor de bewoners van de aangesloten woningen. Probleem is alleen dat woningen in bestaande wijken, zeker in vooroorlogse, bepaald niet ontworpen zijn voor warmtenetten. En Vattenfall gedraagt zich als een monopolist: arrogant, geen tegenspraak, hoge kosten voor de gebruikers. Maar als Eneco het vanaf nu in z’n uppie gaat doen zonder concurrentie van Vattenfall is er eigenlijk een de facto groter monopolie in het spel, met alle gevolgen van dien: nóg hogere tarieven en nog meer arrogantie tegenover afnemers.

Maar wat we het meest moeten vrezen is dat toekomstige klanten, bijvoorbeeld in mijn eigen woonwijk, in slaap worden gesust dan wel uit hun neus gaan eten. De energietransitie MOET gewoon door, reductie van CO₂ uitstoot is buitengewoon urgent, en als we het niet doen zitten we straks met natte voeten en misschien al eerder met gebakken peren, bijvoorbeeld als de Amerikaanse leveranciers van het LNG dat wij consumeren besluiten de prijs van hun energie te verdubbelen. Of de gaspijplijn naar Noorwegen gaat in storing.

In Finland stelt een firma voor om de stadsverwarming van Helsinki te gaan laten draaien op een 50 MW mini-kernreactor. Dat lijkt prachtig, kan je een paar wijken op laten draaien, maar je zal maar een mini-kernreactor in je stadspark hebben. En met de astronomische kosten worden geconfronteerd van zo’n stukje glimmend speelgoed voor wonks.

In afwachting van betere tijden lijkt het mij zeer zinvol om de eigen woning te inspecteren en door te gaan met het nemen van isolatiemaatregelen.

bericht 1 –  Echt Amsterdams Nieuws: Vattenfall stopt met aanleg warmtenetten voor bestaande woningen
bericht 2 – TW.nl: Kernenergie als duurzame verwarmingsoptie: de toekomst van stadsverwarming

Omvormers tijdje afschakelen?

Zonnepanelen genoeg! Dat is het narratief van het moment. Iedereen moet dat van media en influencers geloven. De hele installatiewereld zou gedompeld zijn in treurnis en droefheid omdat niemand nog zonnepanelen bestelt. En het kan kennelijk nog erger: er zijn goeroes die beweren dat je zonnepanelen beter kan uitzetten bij negatieve energieprijzen.

Dat is raar.

Ten eerste omdat je zonnepanelen niet kan uitzetten. Die dingen bouwen spanning op zodra het licht is. Dat heet ‘open-klemspanning’. Kan je zelf meten met een multimeter. De enige manier om een zonnepaneel uit te schakelen is met een paar rake forse klappen met een bijl. Einde oefening, eenmalige handeling. De omvormer is een heel andere zaak. Dat is een apparaat. Apparaten kan je gewoonlijk aan en uit zetten. Als je de omvormer uit zet doet wordt er geen wisselspanning meer aan je thuisnetwerk afgeleverd en komt alle stroom die je nodig hebt van de energieleverancier, via de meterkast.

Ten tweede omdat ik nog nooit negatieve energieprijzen heb gezien op de facturen van mijn energieleverancier. Ik, en met mij de meeste huishoudens, heb een vast leveringscontract en betaal me dus scheel aan stroom van de energieleverancier. Dat komt door de absurd hoge energiebelasting. Wat doe ik dus: zonnepaneeltjes lekker laten draaien, scheelt mij veel stroom van de energieleverancier en dus ook lekker veel energiebelasting. Ik ontduik belasting op deze manier, vindt de minister van Financiēn. Maar dat is bekende ouwe koek.

Een klein deel van de Nederlandse huishoudens heeft een variabel stroomcontract: de prijs van stroom wisselt gedurende de dag en volgt energieprijzen op de day-ahead markt. In die gevallen is het wellicht aardig om eens te denken aan hoe men met stroom omgaat en hoe men vraag en aanbod (van eigen zonnestroom, thuisbatterij, EV) met elkaar in evenwicht brengt. Er zijn mensen die dat leuk vinden en die naast het aanschaffen van thuisbatterijen zelfs bereid zijn om de eigen omvormer zo nu en dan uit te schakelen. Best wel aardig, en misschien doe we dat allemaal over 10 jaar. Lees zelf.

Zonnepanelen uitzetten bij negatieve energieprijzen: de ultieme gids

Klimaat en Groene Groei

En dan hebben we zomaar een kersvers Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG). Als bewindspersoon een bekende doch conservatieve hardliner: Sophie Hermans (VVD). Op de homepage van de website KGG staat een enorm banner met een zonnepaneel en iemand met een schroevendraaier. Of deze persoon het zonnepaneel monteert of verwijdert is mij niet helemaal duidelijk. Er staat een ronkende tekst op de homepage over ‘partners’ en dat iedereen ‘hieraan een bijdrage kan leveren’. In termen van de partij waartoe de minister behoort kan dat net zo goed betekenen ‘we geven miljarden aan Shell om waterstof [uit aardgas] te maken, te betalen door de belastingbetaler.” Zou er iets in het vat zitten voor de gewone man? Ik heb zo mijn twijfels, en mevrouw Hermans mag die wegnemen. Prettig voor Sophie is dat zij de baas is over haar eigen budget, iets wat Rob Jetten als minister voor Klimaar en Energie niet kon zeggen. Hij was ‘voor’ en zij is ‘van‘.

Neem een kijkje op rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-klimaat-en-groene-groei

Zonnepanelen = emotie

Wat mij opvalt is de abrupte ommekeer bij particulieren van meevoelen met zonnestroom. Alsof wij lemmingen zijn laten we ons willoos meesleuren met het narratief dat zonnepanelen op het dak nutteloos zijn, of in ieder geval niet [meer] winstgevend. Voor deze opmerkelijke omslag van boom naar bust is een oorzaak aan te geven: onzekerheid. Door de machinaties van energieleveranciers en het gemanipuleer in politiek Den Haag is het praktisch onmogelijk geworden om een fatsoenlijke rekensom te maken. Nu ook netbeheerders aankondigen de netspanning te gaan manipuleren om omvormers te laten afschakelen zodra het zonnetje lekker gaat schijnen, zijn de rapen helemaal gaar. Met een klap die lang zal nadreunen in ons land zijn bestellingan van PV installaties tot nul teruggelopen. Door verminderde en gemiste economische activiteit leggen Installatiebedrijven het loodje of gaan wat anders doen dan ‘zonnestroom’.

In ieder geval is het zo dat ikzelf niets eens bij benadering een rekensom kan maken van hoe de exploitatie van mijn gloednieuwe zonnestroom-warmtepomp (PVT-WP) systeem er in werkelijkheid uit zal zien. Gezien de bedragen die met een WP zijn gemoeid kan ik me goed voorstellen dat de spreekwoordelijke Henk en Ingrid eventjes de kat uit de boom kijken. Wellicht is een worst-case scenario iets dat nog uit is te rekenen. Laten we dat eens doen:

Worst-case scenario

Uitgangspunt: voor stroom die je niet zelf gebruikt krijg je niks. Stroom die je koopt is duur (30 ct/kWh incl btw)

Gebaseerd om Martien Visser’s diagram op X zie ik dat tussen 1 april en 31 oktober kan verwachten quitte te spelen: de zonnepanelen brengen dagelijks evenveel op of meer dan de WP verbruikt. Dus: kosten voor verwarming, warm water en koken nul komma nul. Dat schiet op

Tussen 1 november en 31 maart neemt de verwarming/warm tapwater/koken meer vermogen van het net af dan wordt geleverd. Standaardverbruik per dag is 7 kWh. Daarbij komt 3 kWh per dag voor heet water uit de WP en de wekelijkse >60 graden Legionella run. Voor verwarming hadden we het afgelopen stookseizoen 850 m3 gas nodig, ofwel het equivalent van 850*10 = 8.500 kWh, maar met een COP van 4 wordt dat 2.125 kWh.  Bij elkaar in het ‘stookseizoen’ een verbruik van 2.125 plus 5 maanden *30 dagen *10 = 1.500 kWh, ofwel 3.625 bij de energieleverancier af te rekenen kWh-tjes. De jaarlijkse afrekening bedraagt dan 3.625 * 0,30 = € 1.087,50 plus vaste leveringskosten = 107,88 (Budget) plus euro 400,- netbeheerderskosten. De uiteindelijke worst-case rekening bedraagt iets van € 1.600. Dat zou per maand zijn: € 133.

Dus dat is het worst-case scenario. Met m’n oude cv en de zonneboiler was ik goedkoper af! Met andere woorden: bakken CO₂ uitstoten is in dit scenario stukken voordeliger dan een full-electric WP erop na houden. Het kan allemaal uiteraard altijd nog beroerder (om eens te noemen: verplichte opslag per kWh tbv bouw 4 kerncentrales), maar ook minder worse. Omdat er ook nog zoiets bestaat als aanschafkosten en afschrijving van een dure WP installatie is een worst-case scenario zonder meer de doodklap voor warmtepompen. Dus schiet de komende regering zich aardig in de voet vergeleken met voornemens van eerdere kabinetten met betrekking tot opwekking van duurzame energie en vermindering van uitstoot van CO₂. Mevrouw Hermans, doe er straks iets aan (of beter: begin er helemaal niet aan!)

Blij – niet zo blij ?

Ben je net een trotse eigenaar van een full electric warmtepomp en staat de gaskraan voor altijd dicht, dan krijg je zoiets te zien. Martien Visser constateert vandaag op X broodnuchter dat zonder saldering een warmtepomp niet zo aantrekkelijk [meer] zal zijn..

Ik citeer:

Martien Visser (@BM_Visser) posted at 8:57 AM on Thu, Jun 27, 2024:
Wellicht de grootste pechvogels* van exit salderen zijn degenen die hun (all-electric) warmtepomp voeden met stroom uit eigen zonPV. Behalve in de lente (en warmwater) lopen beide zo goed als uit fase.

*andere woorden: het zijn tot en met 2026 geluksvogels.

(grafiekje is mijn abstractie van Martien’s datawolk)

Martien Visser op X

Hoe hard ga ik straks koelen?

Mijn zojuist geïnstalleerde, glanzend nieuwe warmtepomp kan niet alleen verwarmen, maar ook koelen! Dat laatste moet je wel heel voorzichtig doen met vloerverwarming, want komt de temperatuur van de vloer onder het dauwpunt, dan slaat condens neer op de vloer en wordt het een natte, gevaarlijke glijboel. Maar goed, koelen kan, en dan is het leuk om straks met heet weer te onderzoeken hoe goed je met een PVT systeem kan koelen. Met een COP van 4-5 is het stroomverbruik immers minimaal en bovendien moet ik van de energieleverancier mijn eigen zonnestroom zelf opeten voordat het via de meter de woning verlaat. Consumeren moet! Koelen dus.

Maar hoeveel koelen? Ik zag een advies voor Amerikanen van de Amerikaanse federale milieudienst: overdag 78 ^oF (25 ^oC), als je van huis bent 85 ^oF (29 ^oC) en als je slaapt 82 ^oF (28 ^oC). Voor Europeanen zijn dat acceptabele waarden, maar voor heel wat Amerikanen absoluut niet. Die zetten overdag de thermostaat liefst dag en nacht op 65 ^oF (18 ^oC). Samen met een slechte woningisolatie en airco’s met lage efficiency levert dat een enorm energieverbruik op. Men vreest blackouts. Toch stug de thermostaat op 65 ^oF houden en de feds de schuld van alles geven?

Bent u ook in ze zomer wel eens in de USA geweest? Als je een supermarkt binnenstapt loop je tegen een muur van kou op. Brr, die rare Ameraanse cultuur.

Ter overname . . . . (2)

Wat doe je in afwachting van een nieuw baasje? Niet uit je neus vreten of wegkijken, maar gewoon doen waar je goed in bent: zonlicht omzetten in elektrische (net)stroom. Zo gezegd, zo gedaan. De aansluitingen (MC-3 connectoren) eens goed nagekeken, foto gemaakt van het etiket, spullen bij elkaar gezocht, gemonteerd, vermogensmetertje in de AC kant gehangen en stekker in het stopcontact (de omvormer – hier geel omcirkeld) heeft gewoon een Eurostekker, geen malle fratsen, hup in een stopcontact – het zijn twee 120 Wp panelen aan een 250W omvormer en dus is de belasting aan de AC kant nooit hoger dan ca. 200W. Eigenaardig is dat je de panelen in serie moet zetten om voldoende Vo op te bouwen (open circuit spanning). Vo is bij deze panelen 21V en dat is niet hoog genoeg om met een enkel paneel een grote omvormer te triggeren om aan te schakelen. Echt bescheiden spul dus, leuk voor op de schuur of als afdak.

Interesse voor dit setje? Mail mij op floris256 …apestaart… yahoo.com. Intussen dragen de panelen bij goed weer een bescheiden stukje bij aan het laag houden van de elektriciteitsrekening.