Perfect weer voor mijn warmtepomp
Vandaag koel voorjaarsweer, buitentemperatuur 11,6 graden, binnentemperatuur 20,0 graden. Licht bewolkt, geen wind. Hoe presteert mijn warmtepomp? De interface geeft de volgende informatie: er gaat 18,5 liter per minuut door de warmtewisselaar buiten onder de PV panelen. De warmtetransportvloeistof gaat met een temperatuur van 4,9 graden naar de warmtewisselaar en komt 2,5 graad opgewarmd terug. Uit dat verschil levert de warmtepomp met 826W vermogen er 3.919,3W aan warmte af. De COP is derhalve 4,74 en dat is zeer prettig. Nog prettiger is dat het benodigde vermogen van 826W voor 764W wordt voorzien door productie van mijn zonnpanelen (die bij mijn PVT systeem bovenop de uiterst platte warmtewisselaar liggen). Met andere worden: met 62W afname van het net blijft mijn woning lekker warm. Voor de rekenaars: de seasonal COP is (inclusief warm tapwater bereiding) gelijk aan 7772,1 kWh thermisch afgegeven gedeeld door 2182,3 kWh verbruikt = 3,56. Prachtig toch, wat?
21 MW windturbine
Ik kan me de tijd van de 75 kW Lagerwey-tjes nog goed herinneren. Nog niet echt lang geleden. Wat een geweldige windmolens. Twee bladen die als het ware als armen van een stropop op en neer leken te gaan. Hups-hups-hups. Daarna kwamen de grotere molens. Ik ben trotse mede-eigenaar van een van de Watergeuzen, twee windturbines naast de A4 bij de afslag Voorschoten-Leiden Zuid. 2,5 MW, wat een enorme dingen.
En dan is er nu de 21 MW, een Siemens Gamesa SG 21-276 DD machine, geplaatst offshore in Denemarken. Rotordiameter is 276 meter. Knaap!
Gasprijzen kelderen
Niet alleen de aandelenbeurzen zijn in in duikvlucht, ook de gasprijzen vermeld op de Dutch TTF Natual Gas Futures zijn de afgelopen dagen gekelderd tot 33,6 euro per megawatt (gas af te leveren in mei 2025). Een paar weken geleden stond die prijs nog op 48 euro. Dat is nogal wat! Wat zou er gebeuren als Amerikaans LNG goedkoper dreigt te worden dan de kosten van productie – verwerking – transport? Op dat moment hebben we een probleem: gas is goedkoop maar er is geen gas omdat Amerikaanse producenten er even geen heil in zien. Gevolg: schaarste, paniek, vechten om restjes gas, keihard trekken aan Noors- en Noordzee gas, illegaal Russisch gas Zo werkt dat in het energiewereldje.
Gelukkig zijn we qua nationale elektriciteitsproductie al een eind op weg om hernieuwbaar op te wekken. We mogen ons gelukkig prijzen dat er heel veel zonnepanelen op daken liggen. Wees er maar zuinig op.
Een bijzonder voorjaar
Langzaam maar zeker begint zich een spectaculair voorjaar af te tekenen. In ieder geval liet de zon zich dit jaar in het eerste kwartaal van haar beste kant zien: dóórschijnen, dag na dag, week na week. We zitten dicht tegen het zonnigste eerste kwartaal aller tijden. Dat is goed te zien in productiegrafiekjes. Hier zijn er twee, afgeleid van mijn zonnepanelen-referentiesetje. Dit is een boekhoudkundig setje van 6×95 Wp = 575 Wp aan zonnepanelen dat ik bijhoud sinds de oorspronkelijke 6 Shellpanelen uit 2000 zijn vervangen door veel grotere panelen. Ik bereken de fractie van de grote panelen, ofwel eenvoudig gezegd: hoeveel zou 575 Wp van de grote panelen hebben opgebracht. Er is hierbij gecorrigeerd voor het verschil in omzetefficiency (21% nu vergeleken met 13% vroeger) tussen de oude paneeltjes en de virtuele referentieset.
Anyway: in de eerste 14 weken van dit jaar werd veel meer stroom opgewekt dan in de vergelijkbare periode vorig jaar. 
Met name de afgelopen 5 weken zijn écht spectaculair. Dit is nog beter te zien in het tweede grafiekje: de geaccumuleerde productie. Vanaf week 9 versnelt in 2025 de accumulatiecurve om uiteindelijk aan het eind van week 14 liefst 30 kWh hoger te eindigen dan in 2024 (+55%). Dat is een fantastisch resultaat. Overigens is de meeste opgewekte stroom meteen verbruikt door de warmtepomp. Daar kreeg ik een comfortabel verwarmd huis voor terug.
Terug naar niks
…. maar dan ook helemaal niks. Ik kijk schuin naar het sterk gedaalde aantal aanvragen voor omgevingsvergunningen voor het plaatsen van zonnepanelen op panden die behoren tot het beschermd stadsgezicht in Leiden. Dat liep aardig sinds de welstandsregels eind 2021 waren veranderd van “nee, niks, nooitniet”: naar “boer met kiespijn, vooruit dan maar”, en het werd een soort paniekerige tsunami na de enorm gasprijspiek in 2022-23, en daalde daarna om afgelopen najaar in te storten toen bekend werd dat de salderingsregeling voor de bus wordt gegooid. Op dit moment zie ik geen enkele vergunningsaanvraag meer langskomen in het Stadsnieuws. Einde oefening? Hebben we soms genoeg duurzame energie? Zijn we tevreden en kunnen de handjes op het buikje? Het lijkt erop. Het laaghangende fruit zou inmiddels geplukt zijn. Maar er valt veel meer te plukken: mijn gemeente wil in 2030 50% CO2 emissiereductie hebben behaald en in 2050 van het gas af zijn. Beide ferme doelen haal je voor geen meter als er niemand meer zonnepanelen op het dak legt en geen reet meer geeft om energiebesparing. Het installeren van full electric wamtepompen stagneert want voor zo’n warmtepomp geldt de salderingsregeling eigenlijk als een voorwaarde. We blijven dus prettig aan het gas en je mag kiezen waar dat vandaan komt: het land van meneer Trump, het land van meneer Poetin, of uit de gezellige en vriendelijke Emiraten. Je schept de juiste voorwaarden voor de volgende energiecrisis en je verergert de klimaatcrisis. Hoe dom kan een regering zijn die vechtend over elkaar buitelt over een paar erelintjes in plaats van dat het echte landsproblemen aanpakt.
Een club van consumentenvertegenwoordigers en belanghebbenden (Aedes, Vereniging Eigen Huis, Consumentenbond, Natuur & Milieu, Woonbond) heeft op 27 maart jl. een brandbrief gestuurd aan de minister van Klimaat en Groeien Groei met als advies: grijp in en houd zonnestroom ook na 1 januari 2027 aantrekkelijk voor huishoudens.
Ik adviseer de minister om het advies van de consumenten-vertegenwoordigers op te volgen. Anders: ……. niks.
Mooie maartmaand 2025
Maart 2025 was qua zonneschijn een zeer goede maand. Slechts 1 kilowattuur minder was de opbrengst van mijn referentie-PV-paneeltjes vergeleken met het topjaar, 2022. En bijna het dubbele van het beroerde jaar 2023. Het kan verkeren in het Holllandse klimaat!
Meedoen met massaclaim
Het zomaar -hups- afschaffen van de salderingsregeling zit niet iedereen lekker. Op dit moment 128.800 mensen om precies te zijn. Althans, dat is het getal dat wordt genoemd wordt op de website www.salderingsclaim.nl. En het worden er vast meer. Weet u nog: minister Jetten uit het kabinet Rutte IV wilde de salderingsregeling gefaseerd afschaffen maar Jetten’s wetsvoorstel werd werd afgeserveerd door de Eerste Kamer. Het kabinet-Schoof gooide hierna de hele salderingsregeling per 1 januari 2027 zomaar voor de bus, verkiezingsbeloften of geen verkiezingsbeloften. Welk zo gemakkelijk, en geen enkele vorm van compensatie! Heel veel huishoudens zijn uiterst boos, want zomaar afschaffen + terugleverboetes = negatieve opbrengst van je dure zonnestroom. Gevoel van “wij zijn voor de gek gehouden door de overheid”. De mensen achter www.salderingsclaim.nl roepen hierom op: “Meld u zich aan als u van mening bent dat de overheid verantwoordelijk moet worden gehouden voor de financiële gevolgen van het onduidelijke & telkens wijzigende beleid.”
Laten we het eens proberen. Met z’n allen sta je sterk. Nee heb je en ja kan je vergeten.
Licht aan eind tunnel?
Op de website van de Volkskrant stond vandaag een bericht dat er binnenkort in de Tweede Kamer gestemd gaat worden over een voorstel aan het Kabinet om de uitbreiding van het hoogspanningsnet door TeNNet een aantal jaren met een bedrag van 3,2 miljard euro per jaar te ondersteunen. Dit zou een dreigende netwerklasten-verhoging voor bedrijven en huishoudens kunnen helpen verminderen. Let wel: bakken geld te investeren uit staatsschuld en minder meer verhoging van netwerktarieven. Toekomstige gebruikers betalen de rekening van beroerd beleid in het verleden. Er zijn goede argumenten voor overheden om geld te lenen voor verbetering van infrastructuur, dus waarom niet? Zoals het nu staat met netcongestie gaat het niet lukken om te verduurzamen. Per saldo zou de component netbeheer van de elektriciteitsrekening voor Jan-de-verbruiker in 2030 iets van 150 euro lager zijn dan bij ongewijzigd beleid.
bericht in de Volkskrant: Kamer wil miljardensubsidie voor Tennet om energierekening voor huishoudens laag te houden
In zes jaar is verdienmodel van een warmtepomp beroerder geworden dan hij al was
Bij het opschonen van mijn website kwam ik dit bericht tegen, gedateerd 29 april 2019:
Blijft warmtepomp betaalbaar bij afschaffen salderen?
Een partij die niet heel hard stond te juichen na de aankondiging van Wiebes dat het straks afgelopen is met salderen, zijn de installateurs van warmtepompen. Het is muisstil in die branche. Waarom juichen ze niet in koor mee met Holland Solar en andere zonne-installateurs?
Dank je de koekkoek!
Het enige model waarop een warmtepomp op dit moment financieel haalbaar is – of je moet een klimaatfreak zijn – is met behulp van zonnepanelen. De extra stroom die de warmtepomp in de winter verbruikt wordt in de zomer opgewekt door je forse zonnepaneelinstallatie. Dat is zelfs de bedoeling met een warmtepomp gecombineerd met een PV installatie. Het hele financiēle plaatje is gefundeerd op zomer-winter salderen.
Stel je hebt een efficiēnte 5 kWp PV installatie en een 8 kW elektrische lucht-water warmtepomp.
— met salderen
In de zomer wek je overschot op met je zonnepanelen. Op jaarbasis produceer je 4.500kWh waarvan er 1.500 achter de meter worden verbruikt. Blijven 3.000 kWh die terug het net in gaan (de spaarpot) om in de winter aan de warmtepomp te voeden. In het salderingsmodel werkt dat perfect. Velen maken er gebruik van.
— zonder salderen
In een situatie waarin salderen helemaal is afgeschaft krijg je voor die 3.000 kWh die terug het net in gaan (hooguit) 5 cent van je elektriciteitsleverancier. Dat is 150 euro.
In de winter koop je die stroom weer terug van de energieleverancier voor 22 cent, want salderen is passé. Dat is 3.000 x 22 cent is 660 euro.
Met andere woorden: deze particulier gaat bij afschaffen van de salderingsregel op jaarbasis sowieso 510 euro meer betalen. Aan wie? Aan de fiscus. Waarom? Omdat je duurzaam bezig bent. En het wordt nog veel erger als je nog meer panelen hebt.
Er wordt dus door onze wakkere minister flink geknaagd aan het zakenmodel voor exploitatie van een warmtepomp. De aanschafsubsidie is al niet zo geweldig, dus ik kan me goed voorstellen dat particulieren die op dit moment voor de keuze staan tussen vervanging van de cv ketel en aanschaf/installatie van een warmtepomp en veel zonnepanelen zich stevig achter hun oren krabben.
Vandaar de stilte in warmtepomp-installateursland?
Het is nu 2025 en die blogpost is nog steeds hardstikke actueel! Er is eigenlijk niks veranderd: het zakenmodel voor een warmtepomp is beroerd en wordt overigens no beroerder door het ellendige gedrag van energieleveranciers met hun terugleverboetes.
Als mevrouw de minister van Klimaat en Groene Groei nou eens ophoudt met excuses rondstrooien en duidelijkheid verschaft over een keiharde gegarandeerde terugleveringsprijs voor ingevoede kilowattuurtjes zonnestroom, gegarandeerd over een periode van 25 jaar, en een keihard verbod op terugleverheffingen en andere stiekeme winstverbeteraars van energieleveranciers, kijk dan wordt het verdienmodel van een full-electric warmtepomp en gasloos gaan weer enigszins aantrekkelijk voor Jan-de-woningeigenaar. Of de gasprijs moet exploderen. Hoopt onze minister daarop?
WP-PV stroomboekhouding winterhalfjaar
Mijn datamijnen bevatten getallen over de productie van m’n zonnepanelen en het verbruik van de warmtepomp. Kunst is de juiste data eruit te vissen. Het staafgrafiekje hiernaast geeft weer hoeveel er in het afgelopen winterhalfjaar door de warmtepomp is verbruikt voor verwarming (rood), en hoeveel van dat verbruik is afgedekt door productie van zonnestroom (geel). De (6) periodes zijn steeds tussen de 21e van een maand en de 20e van de maand erna, te beginnen september 2024 en eindigend 20 maart 2025. Het resultaat is niet zo verbazend maar wel aardig om te visualiseren: tussen 21 september en 21 februari slurpte de warmtepomp bij wijze van spreken alle zonnestroom op en werd met stroom uit het net bijgepast. Alleen in periode 6 (21 februari 2025 t/m 20 maart 2025) was er zoveel zonneschijn dat alle stroomconsumptie door productie uit zonnepanelen werd gecompenseerd.
Het is overigens wel zo dat de warmtepomp vooral ’s nachts veel stroom verbruikt terwijl de zonnepanelen overdag uitbundig stroom produceren. Hierdoor wordt vaak overdag ingevoed op het net, ook in de winter.
In totaal verbruikte de warmtepomp in het winterhalfjaar 3.264 kWh en produceerden de zonnepanelen 1.361 kWh. Verschil is 1.903 kWh. Indien men dit in geld uitdrukt zouden 6 maanden verwarmingsseizoen à € 0,30 /kWh mij een bedrag van € 571 hebben gekost, ofwel € 95 per maand. Dat valt mee en tegen. Kijk, wie wil er niet zijn huis verwarmen voor 95 euro per maand? Anderzijds vind ik het verbruik van de warmtepomp nogal hoog en de productie van mijn zonnepanelen nogal laag (behalve maart 2025, want die is tot en met vandaag fantastisch). De sCOP van de warmtepomp staat op 3,55 en dat mag beter. Anderzijds stond de thermostaat lekker op constant op 20,5 graden en daar kan eigenlijk wel een graadje af (10% besparing).
Wat te doen? In het verleden was het simpel: zonnepaneeltjes erbij! Maar dat is gezien hebzuchtige energieleveranciers met hun terugleverboetes en gierige regeringen (saldering afschaffen in 2027) niet verstandig. Extra isoleren en een WTW systeem voor de ventilatie zijn goede mogelijkheden. En een airco om in de zomer kilowattuurtjes zonnestroom ‘weg te koelen’. De toekomst ziet er zonnig uit.
Sponsors
