Gemeente Leiden poetst tafelzilver

Je hebt tafelzilver waar je trots op bent. Wat doe je ermee? Je poetst het om de paar jaar op en legt het weer in de kast. Dat is het dan en alles blijft zoals het is. Zo ook met de welstandsregels in Leiden. Gisteren was er vergadering van de raadscommissie Stedelijke Ontwikkeling met o.a. het voorstel van de wethouder om de welstandsregels op te poetsen. Mijn inspraak (zienswijze) werd afgedaan als notitie, en het voorstel werd bestempeld als ‘hamerstuk’. Met andere woorden: ondanks de ronkende woorden van B&W (“op elk dak van Leiden een zonnepaneel”), laten we zeggen het poetsen, blijft effectief in Leiden alles precies zoals het was. Een slak zou in slaap vallen.

Hieronder de ziensijze die ik had ingediend. U mag besluiten of dit anarchie ten top is of niet.

Inspraak Werkgroep Duurzaamheid Profburgwijk op ‘Voorstel aanpassing Welstandsnota 2014 inzake regels voor toepassing zonnepanelen’, agendapunt 9, RV 20.0064

Samenvatting: Hoe houden we Leiden mooi? De insteek van de Werkgroep Duurzaamheid Profburgwijk is niet veel anders dan die van B&W: de stad soepel aanpassen aan nieuwe inzichten en tegelijk de waarden van de stad beschermen. wij zijn trots op onze wijk. We ervaren alleen voorstel van B&W echter als verfijning van de status quo van welstandsregels in onze beschermd stadsgezicht wijk. Naar ons idee is het voorstel in het kader van maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan verre van voldoende. De motivatie bij veel bewoners in de Profburgwijk (“hier mag niets”) zal ons inziens door het verfijnen van de huidige complexe regelgeving (“versoepeling” (?)) bepaald niet kantelen in “hoera, we gaan onmiddellijk aan de slag”. Wij pleiten hierom om zonnepanelen overal in het beschermde stadsgezicht toe te staan, met een minimum aan duidelijke regels. Dat zet zoden aan de (klimaat) dijk.

Zienswijze Werkgroep Duurzaamheid Profburgwijk

Onlangs heeft het energieconcern Vattenfall een Duurzaamheidsindex gepubliceerd van Nederlandse gemeenten, te raadplegen op:

Duurzaamheidsindex van Nederland (DiNG) | Vattenfall

In deze index neemt Leiden wat zonnepanelen betreft een uiterst bescheiden plek in. Van de Leidse huishoudens heeft 4% zonnepanelen. Landelijk is dat 9%.

De klimaatcrisis is zo ver gevorderd dat er geen tijd meer is om maatregelen om klimaat-verandering tegen te gaan, vooruit te schuiven, Ook in ons mooie Leiden is die tijd op. Het heeft 20 jaar geduurd voordat Leiden 4% zonnepanelen bij huishoudens had gerealiseerd. Als we als gemeente echt serieus en voortvarend willen decarboniseren moet dit tempo drastisch omhoog. Bierviltjesberekening: als we extrapoleren duurt het 100% : 4% x 20 jaar = 500 jaar voordat 100% van de Leidse huishoudens zonnepanelen zouden hebben.

B&W spreken luid en duidelijk de volgende wens uit: “op elk dak in Leiden een zonnepaneel.” De klimaatverandering is zo actueel dat we bepaald niet de luxe hebben om 500 jaar zo nu en dan wat zonnepaneeltjes te plaatsen.

De handen moeten structureel, en heel ver uit de mouwen. Wij, burgers, moeten een belangrijke bijdrage leveren aan het decarboniseren van de samenleving. Wij moeten heel veel doen: niet alleen onze woningen isoleren maar tegelijk van het gas af gaan én CO2 neutraal gaan consumeren. Bij elkaar: verduurzaming. Dat vereist een kanteling. Met even zoveel woorden: willen we in 2050 CO2 neutraal zijn dan moeten burgers verregaand worden gestimuleerd om te verduurzamen. De status quo moet veranderen. Wij vrezen dat voorzichtig knabbelen aan de randjes van bestaande beperkingen geen zoden zet aan de dijk van ambitieuze klimaatplannen van B&W.

Zonnepanelen dragen sterk bij aan verduurzaming en hebben een grote visuele signaalwaarde. Een huis met zonnepanelen zichtbaar op het dak straalt verduurzaming uit. Wij vinden hierom beperking van zichtbaarheid van zonnepanelen juist contrapresterend. Zonnepanelen passen best in het beschermde stadsgezicht mits ze niet al te veel opvallen. Wij voelen aan de voorgestelde regeltjes voor dakvlakken dat onze mening (heel voorzichtig) wordt onderschreven door Erfgoed Leiden & Omstreken.

In de Professoren- en Burgemeesterswijk (Profburgwijk) is verduurzaming uiterst actueel omdat het een vooroorlogse wijk betreft met een toegekend gemiddeld energielabel F. De CO2 uitstoot is relatief hoog vanwege verwarming in slecht geïsoleerde woningen. Hier valt dus enorm veel te winnen. Zonnepanelen dragen hier krachtig aan bij. De huidige welstandsregels werken echter demotiverend op huiseigenaren die krachtig willen verduurzamen. Men ervaart de huidige welstandsregels als veel te streng en krampachtig gedetailleerd.

Het voorstel van versoepeling van welstandsregels was vergezeld van een kaart waarin zeer gedetailleerd, eigenlijk dakvlak voor dakvlak, per woning wordt aangegeven wat voor type vergunning men nodig heeft: geen (vergunningsvrij), wel (vergunningplichtig) of geen (verboden te plaatsen). Veel woningen in de Profburgwijk bleken per dakvlak wel of niet vergunningplichtig te zijn. Dat geeft verwarring en in het verlengde hiervan verlamming. Die kaart zou een hulpmiddel zijn maar wordt nu vervangen door een on line kaart die nog niet beschikbaar is. Verder wordt opnieuw een intimiderend aantal regeltjes gepresenteerd. Werkt deze vergroting van complexiteit motivatieverhogend bij burgers of juist paralyserend? Wij vrezen het laatste.