Zonnestroompanelen in Nederland

duurzaamheid achter de meter

Verwarring om COP en sCOP

Leveranciers van warmtepompen bieden tegen elkaar op met de efficiency van hun product. Hierbij wordt steevast een hoge COP (Coefficient of Performance) vermeld, alsof de COP de heilige graal zelf is.

Mooie boel, mijn display geeft aan COP -24,84, dus zeg -25. is dat even schrikken! Wat hebben we in hemelsnaam in huis gehaald?

Het zit hem in het gegeven dat de COP een momentopname is. De COP is hierom een dimensieloos getal. Je ziet dat er -24,8 W aan thermische energie verdwijnt terwijl er nul Watt aan elektrisch vermogen tegenover staat. Het ding staat stil.

Eronder staat: Total Pwr: 866,0 kWh. Dit is het totaal aan afgeleverde warmte, dus warmte naar mijn vloerverwarming en heet tapwater. Energy is de 282.2 kWh dat het apparaat vanaf installatie aan stroom heeft geconsumeerd. Let op: hier staan kilowatturen.

Deel ik Total Pwr  door Energy, dan komt daar uit: 3,07. Is dat de COP? Nee, want de COP is -24,84. Wat stelt dat getal 3,07 dan wel voor? De sCOP? soms? Nee, want er staat niet voor niet een ‘s’-je voor COP; dat ‘s’-je staat voor ‘seasonal’, dus over het hele seizoen. En we zijn nog maar net aan het verwarmings-seizoen begonnnen.

Wat nu?

Op naar de website van NIBE, een gerespecteerd fabrikant van warmtepompen. Op deze site staat een definitie van COP. Hier staat:

COP = Geleverde energie (warmte) / verbruikte energie (elektriciteit)

Met deze definitie kan ik wat! Mijn rekenmachine zegt: 866:282,2 =  3,07. Dus de COP van mijn warmtepomp is 3,07 en niet -24,84! Maar waarom geeft dat display dan -24,84 weer? Juist: omdat de fabrikant van mijn warmtepomp nogal zuiver op de graad is en de COP ziet als een maat voor de efficiëntie van het moment. En die efficiëntie is quatsch omdat de machine op stand-by staat en er 24,8 W aan warmte ergens weglekt.

Met andere woorden: gooi de COP van NIBE maar in je pet.

En het is nog erger. op de website van NIBE staat het volgende: Je haalt 5 kWh aan warmte uit een bron. Je warmtepomp verbruikt hiervoor 1 kWh. De COP is dan (5+1):1 = 6. Ongelooflijk efficiënt! Toe maar! Sowieso fout want je mag geen momentaan vermogen uitdrukken in kilowatturen. Weten die jongens wat het verschil is tussen kilowatt en kilowattuur? Dus: volgens NIBE (en ook veel andere bronnen) draagt de afgeleverde warmte bij aan de COP samen met de opgenomen energie van de warmtepomp zelf. Het argument: die opgenomen energie wordt uiteindelijk omgezet in warmte! De warmtepomp wordt warm en ook die warmte wordt aan de woning toegevoegd.

Dus: dan zou ik voor mijn warmtepomp moeten rekenen: COP  = (866,0 + 282,2) : 282,2 = 4,07. Fantastisch warmtepompje, meneertje! Maar zo reken ik mijzelf te gemakkelijk rijk. In de eerste plaats is dat getal 4,07 geen zuivere COP want geen momentopname. In de tweede plaats staat mijn warmtepomp op de vliering. Alle warmte die de warmtepomp afgeeft, verwarmt de vliering. Daar heb ik dus helemaal niets aan. Ik heb niet voor niets alle leidingen van de cv installatie geïsoleerd! Bij een L/W warmtepomp staat een buitenunit energie te verbruiken (ventilator) en is er soms een de-icing nodig. Dat is géén afgeleverde energie.

Dus: verwarring alom. Mensen worden met hoge COP’s om de oren geslagen alsof het niets is. Vergeet het maar. Wat ik doe is een heel seizoen meten en aan het eind de kilowattuurtjes opgeleverde warmte delen door de verbruikte stroom. Dat is dan de sCOP. Intussen is de COP op dit moment mooi -24,84.

Opmerking: op de vliering van mijn woning heb ik een temperatuursensor die op dit moment 21 graden aangeeft: warmte veroorzaakt door omvormers, warmtepomp en buffervaten.

website van NIBE: de COP berekenen