Loont verduurzamen?

Voor Jan-de-particulier-met-een-koopwoning niet, aldus een zojuist uitgekomen rapport “Woonlastenneutraal koopwoningen verduurzamen”  uitgegeven door het Planbureau voor de Leefomgeving. Die zit: als je puur op de pegels let heeft het geen zin om geld te steken in verduurzaming. Het verdient zich nauwelijks terug, en helemaal niet meer als je na 2030 nog slechts een hondenfooi krijgt voor je aan het net teruggeleverde zonnestroom (houd er ff rekening mee: 70% van wat jouw panelen produceren gaat hupsakee, terug het net in).

Dat is een harde conclusie van de auteurs van het rapport. Gezinnen die veel energie verbruiken zouden nèt uitkomen, alleenstaanden en partner-samenwonenden niet. De kosten zijn behoorlijk en de besparingen zijn te laag om een redelijke terugverdientijd te hebben. En dan gaat het nog slechts om verduurzaming tot het niveau wat we kennen als B-energielabel. Naar energie-nul gaan betaalt zich helemaal nooit niet terug, aldus de strekking van het rapport.

bron: Schilder, F., & M. van der Staak (2020), Woonlastenneutraal koopwoningen verduurzamen: verkenning van de effecten van beleids- en financieringsinstrumenten, Den Haag: Planbureau voor de Leefomgeving.

Commentaar:

OK, we zitten als samenleving diep, diep in de puree. Klimaatverandering wordt veroorzaakt door ongebreideld uitstoten van CO2 in de atmosfeer. Bij huishoudens komt de helft van de CO2 uitstoot door verwarming. Die component moet weg. Een van de maatregelen is van het gas af gaan, maar daarvoor moet je woningen isoleren, met name oude woningen: dak, muren, ramen, vloeren. Daar is gewoon geen ontkomen aan. Die werkzaamheden kosten heel veel investeringen. Waar haal je als samenleving dat geld vandaan? Als particulier kan je alleen maar geld overhevelen van consumptie naar investering. Maar kunnen we of willen we dat? In het PBL rapport wordt met name gewezen op torenhoge hypotheeklasten van jonge gezinnen. Die hebben het geld dus gewoon niet. Voor hen is het een dagelijkse uitdaging om het financiēle hoofd boven water te houden. Sommige ouderen hebben wel geld maar ze zien een korte investeringshorizon en willen daardoor veel sneller terugverdienen dan realistisch is. Blijft een vrij kleine groep over van mensen die je kan proberen te overtuigen om te verduurzamen. Vind jij het leuk om in plaats van leuke spannende dingen te kopen zoiets saais te doen als het laten volschuimen van de spouw van je woning?

Nu legt het PBL rapport puur de lat bij besparing. Verduurzaming moet zich altijd “terugverdienen”, en wel liefst zo snel mogelijk. Dat is eigenlijk niet te verteren. Consumptieve uitgaven hoeven zich nooit terug te verdienen. Verdient jouw zomervakantie zich terug? Welnee, maar toch heeft die zomervakantie iets aan jouw leven toegevoegd waardoor je best tevreden bent over de uitgaven die je ervoor hebt gedaan. Zo is het ook met verduurzaming. Een mooi voorbeeld is het overgaan van koken op gas naar inductiekoken. De uitgaven zijn behoorlijk: zeg 1.000 euro voor de inductieplaat en 500 euro kosten voor de electricien die de boel aansluit. Verdient zich dat ooit terug? Never ever nooit niet, zou ik zeggen.

Toch maakte ons huishouden twee jaar geleden de overstap naar inductiekoken. Dat kostte inderdaad een smak, maar we zijn al twee jaar lang uiterst tevreden met dit stukje verduurzaming. Want: de keuken blijft stukken schoner zonder hete verbrandingsgassen, de pannen blijven schoon, de pangrepen worden niet meer zo heet dat je eraan kan branden, geen vlam in de pan, en de afzuigkap hoeft stukken minder hard te werken. Schoonmaken is een lachertje: lapje erover, klaar! Met andere woorden: comfort. We gaan echt niet terug naar koken op gas omdat het financieel onverantwoordelijk zou zijn om te investeren in inductiekoken. We zouden wel gek zijn! Leve verduurzaming!