Ik las gisteren in Trouw een aardige column van Vincent Dekker over het ‘Torentje Bussekruid’-effect (of het ‘Leidse-veemarkt-effect’ zo u wilt). Vincent noemt dat niet met zoveel woorden, maar de vergelijking met wankele torentjes en bezige veehandelaren kwam meteen bij mij op.
Wal wil het geval: Vincent heeft al een jaar of wat zonnepanelen. Zeer tot tevredenheid. Vincent houdt zijn productie scherp in de gaten (is je geraden: meten is weten). Wellicht aangestoken door Vincent’s enthousiasme liet de buurman ook zonnepanelen installeren. En de volgende buurman, en toen nog meer buurlieden. En toen ging het mis: uitval van productie doordat de bovengrens van het veilige AC spanningsvenster van de omvormer wordt bereikt.
Hoe gaat dat: een omvormer werkt als een soort pomp. Hij pompt zonnestroom ’terug’ het openbare net in door een iets hogere AC spanning af te geven dan de netspanning. Buurman’s omvormer doet precies hetzelfde, die van diens buurman ook, enzovoort. Het is op een zonnige dag opbieden geblazen. De netspanning kan door al die iets hogere spanninkjes uit de hand lopen als de kabels en transformator van het wijknet er niet op zijn berekend en er niet genoeg vraag is in de wijk naar stroom. En kabels en wijktransformators in oude wijken zijn daar niet op berekend. Gevolg: omvormers schakelen af tot er weer kan worden opgeboden. Het lijkt wel de oude Leidse veemarkt: loven en bieden, handjeklap, wegwezen. En Torentje Bussekruit viel om.
Vincent loste het probleem in eerste instantie op door zijn omvormer op de minst belaste fase te zetten. Slim! Totdat de volgende buurman zonnepanelen liet installeren. Op de fase die Vincent gebruikt. Vincent terug bij af.
Hetzelfde effect heb ik vorig jaar meegemaakt met mijn eigen oude OK4E-tjes. Die hebben een lagere bovengrens van het AC-spanningsvenster dan de omvormer van Vincent. OK4 = oude meuk, heb ik een collega wel eens horen zeggen. Nope! De OK4E is een goed ontworpen stuk elektronica, niks mis mee. Alleen heeft het ding een niet aan oude wijken-met-veel-zonnepanelen aangepast AC spanningsvenster. Ik was in 2000 de eerste in deze buurt met zonnepanelen! De gemeente Leiden is gek genoeg mijn bondgenoot in deze. Door de bizarre welstandsregels haalt haast niemand in mijn buurt het in zijn hoofd om zonnepanelen te laten installeren. En dat is voor mijn productie maar goed ook!
Vincvent Dekker: Help! Ik kan op mooie dagen mijn zonnestroom niet meer kwijt!
YouTube: Leidse Veemarkt 1969