Verwarring om COP en sCOP

Leveranciers van warmtepompen bieden tegen elkaar op met de efficiency van hun product. Hierbij wordt steevast een hoge COP (Coefficient of Performance) vermeld, alsof de COP de heilige graal zelf is.

Mooie boel, mijn display geeft aan COP -24,84, dus zeg -25. is dat even schrikken! Wat hebben we in hemelsnaam in huis gehaald?

Het zit hem in het gegeven dat de COP een momentopname is. De COP is hierom een dimensieloos getal. Je ziet dat er -24,8 W aan thermische energie verdwijnt terwijl er nul Watt aan elektrisch vermogen tegenover staat. Het ding staat stil.

Eronder staat: Total Pwr: 866,0 kWh. Dit is het totaal aan afgeleverde warmte, dus warmte naar mijn vloerverwarming en heet tapwater. Energy is de 282.2 kWh dat het apparaat vanaf installatie aan stroom heeft geconsumeerd. Let op: hier staan kilowatturen.

Deel ik Total Pwr  door Energy, dan komt daar uit: 3,07. Is dat de COP? Nee, want de COP is -24,84. Wat stelt dat getal 3,07 dan wel voor? De sCOP? soms? Nee, want er staat niet voor niet een ‘s’-je voor COP; dat ‘s’-je staat voor ‘seasonal’, dus over het hele seizoen. En we zijn nog maar net aan het verwarmings-seizoen begonnnen.

Wat nu?

Op naar de website van NIBE, een gerespecteerd fabrikant van warmtepompen. Op deze site staat een definitie van COP. Hier staat:

COP = Geleverde energie (warmte) / verbruikte energie (elektriciteit)

Met deze definitie kan ik wat! Mijn rekenmachine zegt: 866:282,2 =  3,07. Dus de COP van mijn warmtepomp is 3,07 en niet -24,84! Maar waarom geeft dat display dan -24,84 weer? Juist: omdat de fabrikant van mijn warmtepomp nogal zuiver op de graad is en de COP ziet als een maat voor de efficiëntie van het moment. En die efficiëntie is quatsch omdat de machine op stand-by staat en er 24,8 W aan warmte ergens weglekt.

Met andere woorden: gooi de COP van NIBE maar in je pet.

En het is nog erger. op de website van NIBE staat het volgende: Je haalt 5 kWh aan warmte uit een bron. Je warmtepomp verbruikt hiervoor 1 kWh. De COP is dan (5+1):1 = 6. Ongelooflijk efficiënt! Toe maar! Sowieso fout want je mag geen momentaan vermogen uitdrukken in kilowatturen. Weten die jongens wat het verschil is tussen kilowatt en kilowattuur? Dus: volgens NIBE (en ook veel andere bronnen) draagt de afgeleverde warmte bij aan de COP samen met de opgenomen energie van de warmtepomp zelf. Het argument: die opgenomen energie wordt uiteindelijk omgezet in warmte! De warmtepomp wordt warm en ook die warmte wordt aan de woning toegevoegd.

Dus: dan zou ik voor mijn warmtepomp moeten rekenen: COP  = (866,0 + 282,2) : 282,2 = 4,07. Fantastisch warmtepompje, meneertje! Maar zo reken ik mijzelf te gemakkelijk rijk. In de eerste plaats is dat getal 4,07 geen zuivere COP want geen momentopname. In de tweede plaats staat mijn warmtepomp op de vliering. Alle warmte die de warmtepomp afgeeft, verwarmt de vliering. Daar heb ik dus helemaal niets aan. Ik heb niet voor niets alle leidingen van de cv installatie geïsoleerd! Bij een L/W warmtepomp staat een buitenunit energie te verbruiken (ventilator) en is er soms een de-icing nodig. Dat is géén afgeleverde energie.

Dus: verwarring alom. Mensen worden met hoge COP’s om de oren geslagen alsof het niets is. Vergeet het maar. Wat ik doe is een heel seizoen meten en aan het eind de kilowattuurtjes opgeleverde warmte delen door de verbruikte stroom. Dat is dan de sCOP. Intussen is de COP op dit moment mooi -24,84.

Opmerking: op de vliering van mijn woning heb ik een temperatuursensor die op dit moment 21 graden aangeeft: warmte veroorzaakt door omvormers, warmtepomp en buffervaten.

website van NIBE: de COP berekenen

Gas minder leuk dan gedacht (3)

Gisteren berichtte Essent dat het goed mogelijk is dat de gasrekening in 2030 gemiddeld per huishouden 400 euro hoger is dan nu. Dat is geen leuk nieuws. Dan maar met een warmtepomp verwarmen? Er was in het AD nogal wat commentaar op het Essent-bericht, variërend van “ze krijgen me toch niet van het gas af” tot “een hybride warmtepomp is beter dan je denkt”. Plus een hoop gezeur over terugverdientijden. Geen woord over isolatie. Waarom zijn mensen zo dom? Alle energietransitie maatregelen beginnen met isolatie, isolatie en nog eens isolatie, en pas daarna een maatregel zoals een geschikt verwarmingsapparaat. Waarom zou je je woning überhaupt moeten verwarmen? Een simpele reverse cycle airco moet genoeg zijn als je huis maar goed genoeg is geïsoleerd.

Maar goed, ik woon in een (vooroorlogse) woning in een beschermd stadsgezicht, en dan ben je overgeleverd aan oerconservatieve krachten die ‘authenticiteit’ belangrijker vinden dan woningisolatie. Dus verwarmen we dit stookseizoen (mooi authentiek woord!) met een warmtepomp. Full electric, dus het Essentverhaal is niet op mij van toepassing. Ik heb andere zorgen zoals het voornemen van Schoof et al. om de salderingsregeling voor de bus te gooien.  Intussen is het stookseizoen begonnen en kijk ik met spanning naar het langzaam maar zeker omhoog kruipen van de sCOP. We zijn begonnen op 2,3 en zitten nu na een weekje verwarmen op sCOP = 2,9. Een hoge COP is leuk maar heel momentaan. Een hoge sCOP (seasonal COP) is veel leuker. Het  gaat de goede kant op!