De gemeente Amsterdam had zo’n slim plannetje: we bouwen een leuk nieuwbouwwijkje en dat sluiten we aan op een warmtenet. Dat is duurzaam en prima voor ons imago. Maar ho, wat als er nare, onsportieve bewoners komen die zonnepanelen op het dak leggen, een warmtepomp aanschaffen en het hele schreeuwend dure, monopolistische, dirigistische en betuttelende warmtenet links laten liggen? Paniek in het stadhuis! Burgemeester en wethouders rennen hulpeloos door de gangen. Niet-aansluiten of afsluiten kan en mag helemaal niet want dan komt de exploitatie van de commerciēle partner in het gedrang (lees: winsten, dividenden en afdracht aan de gemeente wegens bijvoorbeeld precario, deelname in de afvalverbrandings-warmtecentrale, en zo). Dat soort groene anarchistische en geitenwollensokken-achtige dwarsliggers met hun decentrale huis-tuin-en-keuken duurzaamheid moet de pas worden afgesneden. En ook de woningisolatie moet een tandje lager zodat de exploitant straks extra veel warmte kan slijten aan die domme sloebers die daar komen te wonen. Weet je wat we doen: in het raadsbesluit verplichten we aansluiting op het warmtenet voor alle bewoners, en we verbieden sowieso zonnepanelen. Dan houden die wijkbewoners zich wel koest ! En de wijk blijft netjes zonder te pas en te onpas al die gekke blauwe panelen. Ziezo. Orde en regelmaat.
Dat raadsbesluit schoot in het verkeerde keelgat van een heleboel Amsterdammers. Een gemeente die zonnepanelen verbiedt en die aansluiting op een warmtenet verplicht? Dat is net zoiets als alle fietsen in Amsterdam verbieden en iedereen verplicht gebruik te laten maken van het GVB (onder dwang – ME op elke tram !). En die mensen stapten dus heel erg boos en naar mijn idee volkomen terecht naar de rechter. En die deed onlangs uitspraak: “De gemeente Amsterdam mag bewoners niet dwingen om gasloos te wonen met uitsluitend energie uit het lokale warmtenet, waar vuilnisovens, gascentrales en biomassaketels energie aan leveren. Bewoners die groene stroom als duurzaam alternatief voor de cv-ketel willen benutten, moeten die mogelijkheid krijgen.”
Die zit! Amsterdam (en ook andere gemeenten, dus mijn eigen Leiden: let op, oortjes gespitst!) mag mensen niet verplichten zich te laten aansluiten op een wamtenet met als onderliggend argument dat anders de exploitatie niet uitkomt. Het argument ‘duurzaam’ dat de gemeente aanvoert is op z’n minst aanvechtbaar en op zijn ergst je reinste flauwekul. Het is zelfs zo dat warmtenetten een duidelijke rem zijn op het fatsoenlijk isoleren van woningen. Ga maar na: stel je een energie-nulwoning voor, of de nachtmerrie van elke ambtenaar en warmte-exploitant: een passieve woning of een energie-pluswoning. Aan dat soort woningen verkoop je heel weinig of zelfs helemaal geen warmte. Die woningen hebben geen warmtenet nodig en de gemeente moet maar op zoek naar andere slachtoffers. Troost voor gemeenten: potentiële slachtoffers zijn er gelukkig genoeg: mensen die in woningen wonen met een G-energielabel. Dat zijn meestal weerloze, arme huurders of, zoals in mijn vooroorlogse wijk, naar dementering neigende oudjes die dromen van de tijd van de kolenstook. Iedereen die echt goed nadenkt, isoleert zijn woning. Tot in perfectie.