Ouwe jongens krentenbrood?

In NRC stond een stukje dat a.s. vrijdag het rapport uitkomt van Amentum over de haalbaarheid van twee nieuwe kerncentrales in Borssele. Eigenlijk heb ik het vermoeden dat met de huidige bewindslieden de uitslag al bij voorbaat vaststaat: Ja, mits. Natuurlijk kan je twee kerncentrales bouwen, of vier, of zes plus een kweekreactor, zoals 50 jaar gelden de toenmalige minister van Economische Zaken, Lubbers, dat wilde. En we weten wat er van Lubbers’ wilde dromen terecht is gekomen: een pretpark op de plaats waar de kweekeractor had moeten kweken.

En er is het nodige veranderd in 50 jaar (al wil men daar in Den Haag niks van weten). Allereerst is kernenergie waanzinnig duur geworden. Dat komt door incidenten in de centrales van Harrisburg (1979), Tsjernobyl (1986) en Fukusjima (2011) (afgezien van wat akkefietjes elders en het met drones bedreigen dan wel beschadigen van kernreactoren in Oekraïne). Men kan dus stellen dat kernsplijting van uranium een risicovolle techniek is, om het netjes te zeggen. De veiligheidseisen van nu zijn zijn veel strenger dan toen, en dat vertaalt zich in kosten, kosten en nog meer kosten. In de tweede plaats is kernenergie niet bepaald innovatief. Het is stokoude, gecentraliseerde technologie: op grote schaal hitte produceren, stoomturbines aandrijven, stroom maken, that’s it. Jaren-’50 techniek uit de vorige eeuw, de tijd van Elvis Presley, van 8-cilinder Cadillac’s met vleugelstaarten en van kernenergie “too cheap to meter“. Laten we zeggen: dreamtime. Ten derde is er windenergie. Tegenstanders van windenergie kunnen beweren dat windturbines lelijk zijn, het landschap bederven, vogels doodmeppen en zo voort, maar kosteneffectief is windenergie zeer zeker. Ten vierde is er zonne-energie. Vandaag rond het middaguur alweer 19 gigawatt aan productiecapaciteit. Nul (0) gigawatt in de nacht. Nederland draait vandaag overdag op zonne-energie. Een kerncentrale zou dan moeten stilstaan en dat kan en mag een kerncentrale niet, alleen al uit kostenoverwegingen. Zonne-energie spoort gewoon niet met het kernenergieverhaal. En zonne-energie is spotgoedkoop en zonder veel gevaar (nou ja, de brand in Dongen waarbij een groot aantal zonnepanelen de lucht in ging en tot 18 kilometer ver als fallout in fragmenten naar beneden kwam was niet echt leuk, maar in ieder geval was er geen zwaar radioactief materiaal bij betrokken). Spotprijzen zijn negatief.

Kortom: je kan best een kerncentrale bouwen, en liefst met andermans geld (bijvoorbeeld belastinggeld), maar het heeft zijn prijs. Ik ben in ieder geval radicaal tegen, want de stroom die mijn zonnepaneeltjes leveren wordt teruggeleverd, en straks gaat het de thuisbatterij in om ’s nachts te worden verbruikt door de warmtepomp. No nukes necessary!

bericht in NRC Voorkennis, 12 mei 2025 (achter betaalmuur) over Nieuwe Kerncentrales

Onder de motorkap . . . . .

Aan de glimmende buitenkant van deze site merk je niet zoveel. Vaste bezoekers merken dat de site ineens een heel stuk sneller is geworden. Dat is dankzij noest en goed werk onder de motorkap door de medewerkers van Esmero, mijn Internet Hosting Service (ISP). Deze mensen hebben in de coulissen de engine achter mijn website stevig onder handen genomen, WordPress opgewaardeerd naar de meest recente versie, en de PHP versie vernieuwd. Ikzelf heb op hun aanraden alle overbodige plugins verwijderd, bestaande plugins vernieuwd en een berg oude berichten verwijderd. Lean & mean, dat zijn we nu dankzij de deskundige en vlotte hulp van Esmero.

Gelukkig bestaan er nog optimisten

Om je heen hoor je overal gemopper van “zonnepanelen: niet aan beginnen want je krijgt straks niks meer voor je teruggeleverde stroom.” Zonnepanelen zijn niet echt populair meer. En inderdaad: als je het aantal vergunningsaanvragen voor zonnepanelen in mijn beschermd-stadsgezicht wijk in 2025 vergelijkt met 2024 en 2023 is men bepaald niet meer zo enthousiast als voorheen, behalve voor zonnepanelen als systeem in renovatieprojecten in combinatie met overschakeling op een (hybride) warmtepomp.

Gelukkig bestaan er nog rasoptimisten. In een artikel in Solar Magazine wijst Taco Kuijers van Generation Energy erop dat op dit moment maar 20% van het dakoppervlak van Nederlandse huishoudens wordt benut voor zonne-energie. Dat kan en moet volgens Taco nog veel meer worden. Met name oost-west opstellingen kunnen nog sterk groeien en zelfs noord-gerichte opstellingen kunnen onder bepaalde omstandigheden best interessant blijken. En er zijn verdienmodellen, zelfs na het afschaffen van de salderingsregeling. Centraal in die verdienmodellen: warmtepomp en elektrisch voertuig. Waar wachten we dus op?

Lees het zelf in Solar Magazine

Net iets beter dan 2022

De titel “Moeder der Zonnejaren” werd gedragen door 2022. In dat jaar produceerde mijn referentiesetje zonnepanelen in de eerste vier maanden liefst 152,3 kilowattuur. Die fraaie titel is overgenomen door 2025, want de paneeltjes klokten dit voorjaar tot er met 30 april nét iets meer: 159,0 kWh. Een record dus en wat voor een! Dag na dag strakke blauwe, droge lucht met heerlijke zon. In het slechtste van de vier jaren die hier worden weergegeven (2024) werd in de gemeten periode 106,5 kWh geproduceerd. Dat is 1/3 minder en laat zien hoe wisselend de Hollandse weersomstandigheden zijn.

Niet alleen de zonnepaneeltjes profiteerden, ook en vooral de planten en struiken in mijn tuin, en het lieve appelboompje.

Tien tips voor thuisbatterijen

Ik zit al een tijdje te broeien over de aanschaf van een thuisbatterij. Welke fabrikant, welk vermogen, welke capaciteit, wel of niet een dynamisch contract. en ga zo maar door. Slapeloze nachten! Gelukkig hebben Holland Solar en Energy Storage NL een lijstje gepubliceerd: 10 tips voor het aanschaffen van een thuisbatterij:

1. Bedenk waarvoor je de thuisbatterij wilt gebruiken: bepaal je energieverbruik en het doel: zelfconsumptie van zonnestroom verhogen, back-upvoorziening voor stroomstoringen, of handelen op energiemarkten.
2. Kies het juiste batterijtype: vergelijk verschillende types zoals lithium-ion (nmc), lithium-ijzerfosfaat (lfp), loodzuur en nikkel-ijzer op levensduur, veiligheid, onderhoud, prijs en milieuvriendelijkheid.
3. Vergelijk de kosten per kilowattuur: de investering ligt vaak tussen 500 en 1.000 euro per kilowattuur opslag. Let op het verschil tussen vermogen (kilowatt) en capaciteit (kilowattuur).
4. Staar je niet blind op korte terugverdientijden: de businesscase voor alleen eigen gebruik is vaak nog onrendabel. Handel op energiemarkten kan helpen, maar wordt steeds concurrerender.
5. Controleer de garantievoorwaarden en onderhoudscontracten: let op het aantal cycli, de gegarandeerde capaciteit en of de installateur een merkspecifieke training heeft gevolgd.
6. Zorg voor optimale integratie met zonnepanelen en omvormer: je hebt minimaal een hybride omvormer nodig. Een goede installateur kan alles juist integreren.
7. Overweeg een sim energiebeheersysteem: een energiemanagementsysteem (hems) kan je batterij automatisch aansturen op basis van energieprijzen, waardoor je het rendement verhoogt.
8. Controleer de geschiktheid van je meterkast en bekabeling: ook plug-and-play thuisbatterijen via het stopcontact moeten veilig worden aangesloten door een erkende installateur.
9. Besteed extra aandacht aan veiligheid en installatie: goede ventilatie, afstand tot waterleidingen en juiste bekabeling zijn cruciaal. Ook geluidsproductie kan een rol spelen.

Dat betekent nog meer piekeren en rekenen…..

bron: Solar Magazine: Zonneflits 33-2025

knop om?

De knop moet om, maar welke? De Rijksoverheid is vandaag een nieuwe campagne gestart: een oproep om tussen 16.00 en 21.00 uur minder stroom te gebruiken. Waarom? het net is vol. Netbeheerders lopen mijlen achter met het verzwaren van het elektriciteitsnet. Dus dan maar niet inductiekoken? En geen warmtepomp nemen want die slurpt immers meer stroom dan een kosmisch zwart gat. Nee, zegt de overheid, niets aan de hand, gewoon een inductieplaat kopen en gewoon een warmtepomp. Maar alleen niet gebruiken tussen 16:00 en 21:00.

Dat is een lastige campagne. Ingeroeste gedragspatronen proberen te veranderen zonder dat er een noodtoestand is. Ik ken een minister die voorstelde dat studenten om 08:00 hun eerste college moesten krijgen. Het land was te klein!  Wellicht zet de enorme stroomuitval vandaag in Spanje en Portugal mensen aan het denken. Alleen begon die stroomuitval helaas niet tussen 16:00 en 21:00.

bron: persbericht van de Rijksoverheid

zuur

In de krant stond het bericht dat de Rijksoverheid een kleine 56 miljoen reserveert om energiearmoede in huishoudens te bestrijden. Dat is schrijnend. In de eerste plaats dat er anno 2025  überhaupt nog energiearmoede bestaat, en daarnaast dat energiearmoedige huishoudens eerder gebaat zijn met goed geïsoleerde woningen dan met lekke woningen waarop de overheid jaar op jaar geld toelegt (lees: energieleveranciers geld toestopt) omdat ze zo slecht geïsoleerd zijn. Isoleer die woningen met die 56 miljoen! Anders blijft de overheid tot aan het einde der tijden energiearmoede bestrijden, en kunnen de gezinnen die in die lekke woningen moeten leven nooit ontsnappen uit hun armoedeval.

In dezelfde krant stond dat de regering een half miljard uittrekt voor (grote) bedrijven in energiearmoede.

Propaan

Wat zit er in mijn warmtepomp, ofwel welk koudetransportmiddel is er toegepast? Moderne warmtepompen zoals de mijne, maar ook bijvoorbeeld de veel aangeprezen Quatt werken met een spulletje dat ‘ R32’ heet. R32 is de bedrijfsnaam voor difluormethaan (CH₂F₂). De GWP (Global Warming Potential) van R32 is gelijk aan 675 (ofwel 675 keer zo klimaatonvriendelijk als CO₂).

Voorheen gebruikte men koudemiddel R410A (mengsel van 50% difluormethaan en 50% pentafluorethaan, CH₂F₂-CHF₂CF₃) , niet-brandbaar, maar wel met een GWP = 2.080. De Europese Gemeenschap gebruikt regelgeving (EG 577/2014) om het gebruik van hoge-GWP koudetransportmiddelen uit te faseren. Tegen 2030 moet het afgelopen zijn met hoge-GWP koudemiddelen, en zeker met HCFK’s (chloorfluorkoolwaterstoffen) en zijn alleen lage-GWP koudemiddelen toegestaan. Vandaar de run op koudemiddelen met lage GWP. HCFK’s vernietigen de onzonlaag, weet u nog? Een van de ‘lage-GWP’ koudetransportmiddelen is R290 ofwel propaan (C₃H₈; GWP = 3). De vakliteratuur is berstensvol met nieuwe warmtepompen en aangekondigde warmtepompen die allemaal met propaan als koudetransportmiddel werken. Propaan heeft de toekomst!.

bronnen: warmtepompvergelijker.nl —- Icefish —- Alklima

Perfect weer voor mijn warmtepomp

Vandaag koel voorjaarsweer, buitentemperatuur 11,6 graden, binnentemperatuur 20,0 graden. Licht bewolkt, geen wind. Hoe presteert mijn warmtepomp?  De interface geeft de volgende informatie: er gaat 18,5 liter per minuut door de warmtewisselaar buiten onder de PV panelen. De warmtetransportvloeistof gaat met een temperatuur van 4,9 graden naar de warmtewisselaar en komt 2,5 graad opgewarmd terug. Uit dat verschil levert de warmtepomp met 826W vermogen er 3.919,3W aan warmte af. De COP is derhalve 4,74 en dat is zeer prettig. Nog prettiger is dat het benodigde vermogen van 826W voor 764W wordt voorzien door productie van mijn zonnpanelen (die bij mijn PVT systeem bovenop de uiterst platte warmtewisselaar liggen). Met andere worden: met 62W afname van het net blijft mijn woning lekker warm. Voor de rekenaars: de seasonal COP is (inclusief warm tapwater bereiding) gelijk aan 7772,1 kWh thermisch afgegeven gedeeld door 2182,3 kWh verbruikt = 3,56. Prachtig toch, wat?

21 MW windturbine

Ik kan me de tijd van de 75 kW Lagerwey-tjes nog goed herinneren. Nog niet echt lang geleden. Wat een geweldige windmolens. Twee bladen die als het ware als armen van een stropop op en neer leken te gaan. Hups-hups-hups. Daarna kwamen de grotere molens. Ik ben trotse mede-eigenaar van een van de Watergeuzen, twee windturbines naast de A4 bij de afslag Voorschoten-Leiden Zuid. 2,5 MW, wat een enorme dingen.

En dan is er nu de 21 MW, een Siemens Gamesa SG 21-276 DD machine, geplaatst offshore in Denemarken. Rotordiameter is 276 meter. Knaap!

zie wind-turbine-models.com